Meerwaarde van het Beter Leven keurmerk in de veehouderij
Zo’n 95% van de consumenten eet vlees. De Dierenbescherming is van mening dat er geminderd kan en moet worden op vlees in de dagelijkse consumptie. Echter lijkt er geen structurele daling te zijn ingezet, sterker nog er is een lichte stijging te zien. De Dierenbescherming maakt de mensen die nog vlees eten bewust van de diervriendelijkere alternatieven, zoals vlees, maar ook eieren en zuivel met het Beter Leven keurmerk. Die dieren die worden gehouden onder het Beter Leven keurmerk hebben het namelijk beter dan de dieren die leven volgens de minimale wettelijke dierenwelzijnsnorm.
Hoe werkt het Beter Leven keurmerk?
Het Beter Leven keurmerk is een dierenwelzijnskeurmerk van de Dierenbescherming, zonder winstoogmerk en gebaseerd op een 3 sterrensysteem. Hoe meer sterren, hoe meer aandacht er is voor dierenwelzijn, waarbij de dieren onder 2 en 3 sterren Beter Leven ook naar buiten kunnen. De stal bij 3 ster is zo ingericht dat het dier zoveel mogelijk keuzevrijheid heeft. Het keurmerk stelt bovenwettelijke eisen aan dierenwelzijn, bijvoorbeeld aan ruimte voor het dier en speelmateriaal. Het controleert dan ook niet de wettelijke eisen, dit doet de NVWA. Meer informatie over de eisen per diercategorie.
Stapsgewijs
De aanpak van de Dierenbescherming om dierenwelzijn te verhogen is stapsgewijs en in samenspraak met de sector. Immers boeren moeten de tijd hebben om over te schakelen en te investeren in een diervriendelijker stalsysteem. Daarmee wordt rekening gehouden door bij een verzwaring van de criteria een overgangstermijn te geven; overbruggingstijd om de dierenwelzijnsverbeteringen door te kunnen voeren voor aspecten waar een investering voor gedaan moet worden of een vergunning van de gemeente voor nodig is. De Dierenbescherming baseert de dierenwelzijnscriteria op wetenschappelijke literatuur en toetst deze aan de praktijk onder meer op haalbaarheid en meerkosten. De meerprijs die de boer ontvangt voor de afzet van zijn Beter Leven product, wordt gebruikt om de investeringen af te dekken.
Keurmerk groeit uit tot Topkeurmerk
Het keurmerk heeft de afgelopen jaren een snelle groei doorgemaakt in de supermarkten en daar zijn we blij mee, omdat dit betekent dat consumenten kiezen voor een diervriendelijker alternatief en de markt hierop inspeelt. Niet voor niets is het Beter Leven keurmerk door Milieu Centraal bestempeld als Topkeurmerk voor 2 en 3 ster Beter Leven, m.u.v. zuivel waar 1 ster Topkeurmerk is. Milieu Centraal beoordeelt onder meer thema’s als dierenwelzijn, transparantie, betrouwbaarheid en onafhankelijke borging.
Wat is er bereikt?
Het Beter Leven keurmerk regelt via de markt wat vanuit wetgeving niet, of minder snel, mogelijk is. Een goed voorbeeld daarvan is het project rondom Video Content Analysis (slim cameratoezicht), waarbij op slachterijen videobeelden door een softwaresysteem automatisch worden geanalyseerd. Hierin is het Beter Leven keurmerk een wereldwijde voorloper. Ook diervriendelijkere systemen als Rondeel, Kipster, Livar en Zonvarken kregen mede dankzij het Beter Leven keurmerk een plek in de markt. Recent is het Beter Leven keurmerk voor zuivel geïntroduceerd in de markt, waardoor het welzijn van de dieren op deelnemende melkveebedrijven aanzienlijk wordt verbeterd. Ook is bereikt dat binnen het Beter Leven keurmerk per 2022 geen enkele kip meer met de elektrische waterbadmethode wordt bedwelmd op de slachterij. Vanaf 2023 zal al het kippenvlees in de supermarkten voorzien zijn van tenminste 1 ster van het Beter Leven keurmerk. Dit betekent een beter welzijn voor zo’n 100 miljoen kippen.
Streng toezicht op de naleving
De borging van het Beter Leven keurmerk besteedt de Dierenbescherming uit aan de onafhankelijke Stichting Beter Leven keurmerk, die de controles en certificering uitzet bij onafhankelijke en geaccrediteerde Certificatie Instellingen. Een voorwaarde voor alle partijen (veehouders, slachterijen, vleesverwerkers, eierpakstations, supermarkten en slagers) die meedoen aan het Beter Leven keurmerk is dat zij zich minimaal jaarlijks door een onafhankelijke Certificatie Instelling laten controleren of aan de criteria van het Beter Leven keurmerk wordt voldaan. Zo vinden er diverse soorten controles plaats van jaarlijkse controles tot onaangekondigde controles, maar ook ‘terugtraceringscontroles’, waarbij het proces van boer tot product onder de loep wordt genomen. De resultaten worden gerapporteerd en als het niet in orde is volgt er een sanctie of zelfs uitsluiting.
Interesse uit het buitenland
Het Beter Leven keurmerk wordt internationaal gezien als een goed voorbeeld, waarbij haar criteria als uitgangspunt genomen worden voor andere keurmerken en overkoepelende keurmerksystemen (Method of Production labelling) waar de Europese Unie mee bezig is.
Daarnaast delen we onze kennis over de gehele wereld. Zonder Beter Leven keurmerk zouden consumenten weer overstappen naar goedkoop, gangbaar vlees wat hoogstens aan de minimale Europese regelgeving voldoet.
Geschiedenis Beter Leven keurmerk
Als Dierenbescherming hebben we de biologische veehouderij en het consumeren van minder vlees altijd gestimuleerd en gepromoot, maar daar bereik je slechts een kleine, bewuste groep consumenten mee. Het marktaandeel van de biologische sector was in 2007, en eigenlijk nog steeds, klein. Scharrel was er vrijwel niet. Er bestond een enorm gat tussen wat gangbaar was en aan de minimale wetgevingseisen voldeed, en het duurdere biologische aanbod. Wij concludeerden toen dat er handelingsperspectief moest komen om het voor boeren en consumenten haalbaar te maken om diervriendelijker te werken en te winkelen. Het zou in onze visie onaanvaardbaar zijn als er dan niemand knokt voor de miljoenen dieren die in de gangbare, intensieve veehouderij worden gehouden. Daarom heeft de Dierenbescherming in 2007 het Beter Leven keurmerk geïntroduceerd. Na 14 jaar is het Beter Leven keurmerk het meeste bekende en grootste topkeurmerk in de supermarkten, waarbij substantiële welzijnsverbeteringen zijn bereikt ten opzichte van gangbaar. Op dit moment zijn alle varkensvlees en eieren voorzien van het Beter Leven keurmerk. Vanaf 2023 geldt dat ook voor kip. Dit betekent dat supermarkten afstappen van plofkip en kiezen voor een diervriendelijker systeem met bijvoorbeeld daglicht, een overdekte uitloop en een langzamer groeiend ras.