’Als iedereen boert zoals ik is er geen stikstofprobleem’
Rundveehouder Frans Hamelink werkt met passie voor natuur en dieren.
Het bescheiden, ruim 100 jaar oude Drentse dorp Witteveen is zo’n parel in Nederland waar de ruimte nog overtuigend wint van de drukte. Hier runt Frans Hamelink (65) een rundveebedrijf met moederkoeien die ’s zomers buiten grazen en kalveren die maandenlang bij hun moeder mogen blijven. Er is duidelijk aandacht voor natuur en dierenwelzijn.
„Ik probeer mijn dieren zo natuurlijk mogelijk te houden”, vertelt de vriendelijke boer. Met 125 runderen doet hij precies wat zijn overtuiging hem ingeeft. Hij boert zoals het volgens hem hoort, met volop aandacht voor dierenwelzijn. Werken volgens het 2 sterren Beter Leven keurmerk van de Dierenbescherming was voor hem dan ook een ABC’tje.
Van Schotland terug naar Drenthe
De liefde voor het vak zit in de genen. Zijn grootouders én ouders waren boer en hoewel Frans even een andere weg insloeg, keerde hij toch terug naar wat hij het liefste doet: voor dieren zorgen. Twaalf jaar lang boerde hij met zijn ouders en broers in Schotland, waar ze maar liefst 800 koeien én schapen hadden. „Daar is mijn manier van werken heel gebruikelijk. Er is daar zoveel ruimte en stilte. Het leek wel op dag één van de schepping, zo rustig”, herinnert hij zich. „Maar ik vond het wel koud, ik miste de Nederlandse zomers.”
In 2000 begon hij voor zichzelf in Witteveen en in 2005 stapte hij over naar het Beter Leven keurmerk. „Eigenlijk voldeed ik al aan de voorwaarden voor 2 sterren”, zegt hij. „Dierenwelzijn stond altijd al hoog in het vaandel.”
Een kalf bij zijn moeder
Het grote verschil met reguliere rundveehouderij zit hem in de details die voor de dieren het verschil maken. Bij Frans mogen kalveren zes, zeven en soms zelfs acht maanden bij hun moeder blijven. Waar in de gangbare rundveehouderij kalveren vaak binnen enkele dagen of weken van hun moeder worden gescheiden, krijgen ze hier de kans om op te groeien zoals de natuur het heeft bedoeld.
Buiten en in de stal hebben de dieren alle ruimte. Ze kunnen bewegen zoals ze willen. „Het zijn gezonde dieren met veel weerstand”, constateert Frans. „Ik gebruik bijna nooit antibiotica. En ik let op de hoeveelheden eten. Ik zet ze niet onder druk om te groeien. Als je dieren hard gaat voeren, krijg je sneller problemen. Ik geef ook iets minder geconcentreerd voedsel dan reguliere boeren, het is zo natuurlijk mogelijk.”
Ook op het land werkt Frans volgens natuurlijke principes. Waar veel boeren afhankelijk zijn van kunstmest, kiest hij voor een andere aanpak. „Ik gebruik potstalmest en heb bewust veel klaver op het weiland gezaaid. Dat haalt stikstof uit de lucht”, legt hij uit. „Als alle boeren zouden boeren zoals ik, zou er geen stikstofprobleem zijn.” Zijn koeien worden gemiddeld tien jaar oud en leven een leven dat past bij hun natuurlijke behoeften. ’s Zomers buiten in de wei, ’s winters binnen op stro, altijd met aandacht en zorg.
Die zorg is voor Frans geen verplichting, maar pure passie. „Iedere dag ben ik bij de dieren. Ik heb echt liefde voor ze. Zeker als er kalfjes komen, zit ik er bovenop. Vroeger waren er veel meer boeren, dan was je met zes koeien al boer”, memoreert hij. „Nu tel je al niet mee met zestig koeien. De schaal is enorm veranderd, maar dat betekent niet dat de aandacht voor het dier moet verdwijnen.”
De wolf
Toch is het geen zorgeloos bestaan in het Drentse dorp. Twee keer heeft een wolf toegeslagen en een kalfje gegrepen. „Dat is heel erg”, zegt Frans, duidelijk aangeslagen door de herinnering. „De koeien waren helemaal van slag, renden als wilde door elkaar heen. Je voelt je echt machteloos tegen die wolf.”
Het is een paradox die hem pijn doet. Juist de boeren die op natuurlijke wijze werken en hun dieren buiten laten, worden getroffen.
Kies bewust in de supermarkt
Ondanks de uitdagingen blijft Frans geloven in zijn aanpak. Wat hem wel frustreert, is de kloof tussen wat mensen zeggen te willen en wat ze doen. „Er wordt heel veel gepraat over dierenwelzijn en duurzaamheid, maar toch laat de consument 3 sterren Beter Leven keurmerk en bio nog vaak liggen in de supermarkt en dat is zonde.” Hij roept consumenten op bewuste keuzes te maken. „In de supermarkt kun je het verschil maken. Het zijn kleine keuzes, maar ze hebben grote impact. Producten met het 3 sterren Beter Leven keurmerk, die ook biologisch gecertificeerd zijn, zijn vaak verantwoorder én beter voor het dierenwelzijn. De mogelijkheden worden niet altijd aangegrepen.”
Witteveen is waarschijnlijk lang niet zo bekend bij het grote publiek als de buren Orvelte en Westerbork. Maar het heeft wel Frans Hamelink als inwoner! Een voorbeeldboer die cijfermatig zijn pensioen ziet naderen, maar aan stoppen niet wil denken. „Wat moet ik dan gaan doen? In huis blijven zitten? Nee hoor, ik heb nog veel te veel liefde voor het vak én voor de dieren.”
Tekst door Tjerk de Vries.
Foto’s door Iris Planting.
Dit artikel werd 3 november 2025 gepubliceerd in De Telegraaf