Beter Leven: geen misleiding, maar stappen op een lange weg
Het Algemeen Dagblad gaf deze week een aantal kleinere dierenrechtenorganisaties een platform om stevige kritiek te uiten op het Beter Leven keurmerk. Dat mag natuurlijk en is tot op zekere hoogte ook nog wel begrijpelijk als je een puur veganistische of vegetarische leefstijl bepleit. Het wordt alleen wat zuur en ook wel onheus als de bedenker van het keurmerk (de Dierenbescherming) wordt beticht van misleiding en medeverantwoordelijk wordt gehouden voor dierenleed. Gelukkig was er ook steun van invloedrijke en grotere organisaties als Wakker Dier in hetzelfde artikel. Dat neemt niet weg dat de toon was gezet en de Dierenbescherming in de beklaagdenbank werd geduwd.
Onterecht, want zonder de omstandigheden waaronder dieren in de veehouderij worden gehouden te bagatelliseren, proberen we ze in ieder geval te verbeteren. Stapje voor stapje. Dat het een lange weg is klopt, maar we misleiden niemand en zorgen juist voor verbetering van het dierenwelzijn. Aantoonbaar. Al 17 jaar; sinds de introductie van het keurmerk in 2007. Het keurmerk was toen nodig om een segment te creëren tussen spotgoedkoop gangbaar en veel duurder biologisch vlees. Na jaren heeft de Dierenbescherming, door samenwerking met veehouders en supermarkten, het voor elkaar gekregen dat de ondergrens in de supermarkt van regulier vlees vrijwel helemaal is opgeschoven naar 1 ster Beter Leven. Iets dat met wetgeving niet is gelukt. Voor miljoenen dieren in de veehouderij heeft dat tot gevolg gehad dat zij onder betere omstandigheden zijn opgegroeid. Het volledig vervangen van de plofkip in de supermarkt door kippen die sterker zijn, langzamer groeien, meer ruimte hebben én een overdekte uitloop is wel het mooiste voorbeeld dat we hebben.
Verbeteringen
Wat de verbeteringen voor het welzijn van dieren betekenen, varieert per diersoort. Het gaat in ieder geval om meer ruimte in de stal stal, meer verrijkingsmateriaal, bij 2 sterren een (overdekte) uitloop en bij 3 sterren meer keuzevrijheid naar de behoefte van het dier. Al het dierenleed voorkomen van dieren die worden gebruikt voor consumptie is een utopie, maar de Dierenbescherming scherpt om de zoveel jaar de dierenwelzijnscriteria aan, om de lat voor de sector te verhogen en daarmee het welzijn van de dieren. Het stapsgewijs verbeteren van de leefomstandigheden duurt lang en vergt een constructieve houding van en samenwerking tussen alle partijen in de keten die hierin verantwoordelijkheid dragen. De sector moet de dierenwelzijnsinvesteringen doen met een flinke terugverdientijd, de supermarkt compenseert de boer met een meerprijs per product en heeft een belangrijke rol in wat er op het bord van de consument ligt. Door verleidingen bij het schap kan de consument bijv. worden aangezet tot diervriendelijkere vleesaankopen, voorzien van tenminste het Beter Leven keurmerk. Divers onderzoek laat zien dat de consument zich veelal laat leiden door prijs en veel minder door dierenwelzijn.
Topkeurmerken
Stichting Milieu Centraal maakt het voor de consument mogelijk om in de wirwar aan keurmerken nog een bewustere keuze te kunnen maken. Zij doet dat door onder meer de keurmerkenwijzer. De lijst Topkeurmerken waar het Beter Leven keurmerk met 2 en 3 sterren onderdeel van is, springt eruit. Milieu Centraal heeft bepaald dat een Topkeurmerk zoals het Beter Leven keurmerk 2 en 3 sterren de hoogste eisen stelt aan dierenwelzijn en milieu-aspecten. Zij stelt strenge eisen, is transparant in communicatie en heeft onafhankelijke controles, zo valt te lezen op de website van Milieu Centraal. De Dierenbescherming heeft als ambitie om 1 ster Beter Leven ook tot Topkeurmerk te maken.
Automatische piloot
Het keurmerk van de Dierenbescherming op de verpakking geeft inzicht in de betere leefomstandigheden van het dier achter het product. Met 95% van de consumenten die vlees niet kan laten staan, en nog 4 a 5 dagen per week vlees eet, blijft dit label nodig. Helaas zijn ingesleten gedragspatronen zoals deze moeilijk te veranderen. Ook schokkende beelden op de verpakking zullen daar weinig verandering in brengen. Uit gedragsonderzoek blijkt dat het risico op wegkijken groot is en dat boodschappen die positief geladen zijn grotere kans hebben om te beklijven.
Keurmerk ambitieus
De Dierenbescherming baalt natuurlijk van de frontale aanval van andere dierenwelzijnspartijen, maar gaat onverminderd door om ín de stallen en slachterijen het dierenwelzijn te verbeteren. Ook door het Beter Leven keurmerk in te zetten. Zonder die inspanningen was het aanbod van regulier vlees veel groter dan vandaag de dag en was er veel meer dierenleed. Inmiddels kunnen we zeggen dat er een groep boeren tot de Beter Leven deelnemers behoren, die innovatieve stappen zetten. We hopen als Dierenbescherming dat andere boeren hun voorbeeld volgen. Intussen zijn we hard bezig met de verdere uitrol van ons keurmerk naar nieuwe afzetmarkten en volgen we onder meer de ontwikkelingen op het gebied van kweekvlees, waar in het geheel geen slacht mee is gemoeid. Er is nog een lange weg te gaan richting een écht dierwaardige veehouderij, maar we zijn blij met de stappen die we op die route hebben kunnen zetten, omdat daarmee wel miljoenen dieren in ieder geval íéts beter leven hebben kunnen krijgen.