Historische veranderingen die er toe doen, voor dieren
Door: Gemma Willemsen, Manager Programma’s & Lobby
In de Nederlandse kippengeschiedenisles zal maart 2021 als een keerpunt worden herinnerd. Het was toen, dat vier van de vijf grote Nederlandse supermarktketens besloten om binnen een tijdspanne van twee jaar volledig over te stappen van hun huismerkkip naar kippenvlees met het 1 ster Beter Leven keurmerk van de Dierenbescherming. Een enorme stap vooruit voor dierenwelzijn, maar ook voor andere duurzaamheidsdoelen. Ik vraag me af; hoe zouden kippen feest vieren?
Van 2007 tot nu
Het Beter Leven keurmerk begon in 2007 met enkele vleeskuikenhouders die geen ‘normale’ vleeskuikens meer wilden houden. Het woord ‘plofkip’ was nog niet uitgevonden. Nu zijn er 162 vleeskuikenhouders die jaarlijks ca. 29 miljoen vleeskuikens onder 1 ster Beter Leven keurmerk houden. In de supermarkten heeft nu iets meer dan 20% van de kipproducten 1 ster Beter Leven of hoger, de voorspelling is dat dit richting 70-80% gaat per 2023.
1 ster Beter Leven in 2023
Met Albert Heijn voorop, hebben ook Lidl, Jumbo en PLUS besloten hun hele kipassortiment over te zetten naar 1 ster Beter Leven per 2023. Dit behelst zowel het verse vlees als de vleeswaren. Het is wachten op de ALDI en de buurtsupers.
Een veelgehoorde vraag is; waarom duurt het nog twee jaar om over te stappen? Om over twee jaar voldoende, gecertificeerde, 1 ster vleeskuikens op te laten groeien, zijn veranderingen nodig. De boeren moeten bijvoorbeeld aanpassingen doen aan hun stallen, zoals het aanbrengen van daglicht in de stal en het bouwen van een overdekte uitloop voor toegang tot frisse lucht. Daar is tijd voor nodig, niet alleen voor de verbouwingen zelf maar ook voor het aanvragen van vergunningen.
Beter voor de dieren
De 1 ster vleeskuikens hebben naast daglicht in de stal en een overdekte uitloop naar buiten ook meer ruimte en verrijkingsmateriaal zoals strobalen. Een ander belangrijk gegeven; de vleeskuikens zijn van een langzamer groeiend ras. Dat laatste heeft voordelen voor de vleeskuikens zelf, zo zijn ze minder vaak ziek of kreupel, maar ook voor hun ouderdieren. ‘Reguliere’ ouderdieren, dus de ouderdieren van plofkippen, hebben altijd honger, want ze zijn gefokt op een zo snel mogelijke groei. Moederdieren van Beter Leven vleeskuikens zijn langzamer groeiend en worden onbeperkt gevoerd; vaderdieren krijgen toegang tot extra ruwvoer zoals luzerne.
Beter voor boer, milieu en natuur
Omdat 1 ster Beter Leven keurmerk vleeskuikens meer ruimte per dier hebben, leven er per saldo minder dieren per bedrijf (en in Nederland). Bovendien is er vanwege de stikstofproblematiek weinig tot geen uitbreiding mogelijk voor bedrijven.
Er zijn andere ontwikkelingen te koppelen aan de kippen, zoals de trend dat supermarkten steeds meer samenwerken met veehouders in korte vaste ketens. Dat biedt ruimte voor stabiele en faire prijzen voor boeren. En op termijn kan verbreding van het Beter Leven keurmerk met natuur- en milieucriteria ook aan die aspecten van duurzaamheid bijdragen. Voor de dieren doen alle ca. 100 criteria van het Beter Leven keurmerk ertoe, want die zorgen ervoor dat ze een beter leven krijgen.
Leg het vast
Het is de moeite waard deze transitie vast te leggen, want over 20 jaar vragen we ons af waarom maart 2021 de feestmaand voor kippen is geworden. Ook kan de manier waarop we in Nederland beginnen met de extensivering van de veehouderij, terwijl het dierenwelzijn wordt verbeterd, als voorbeeld dienen voor andere landen. De Dierenbescherming krijgt veel buitenlandse verzoeken voor kennisuitwisseling over het keurmerk. Binnenkort presenteren we ons voor de tweede keer voor een Chinese overheidsdelegatie. Het Europees Parlement èn de Europese Commissie wil weten wat de geschiedenis is van het keurmerk in Nederland. We delen vrijelijk en met overgave onze kennis en ervaring, omdat we hiermee effect hebben op miljoenen landbouwdieren. Opdat in alle Europese talen en ook in het Chinees de kippen feest kunnen vieren.